St. Pancratiuskerk

Pancratiusplein 45, Heerlen

Deze stenen kerk werd in de 12e eeuw gebouwd en lag toen waarschijnlijk al binnen de muren en de grachten van het fort. In 1049 (zoals vermeld in een oorkonde uit 1065) was er al sprake van een Andreaskapel. Een aantal stijlkenmerken zijn Romaans. Rond 1390 werd naast de kerk een verdedigingstoren gebouwd die later deel zou gaan uitmaken van de kerk.

Eind 12e eeuw werd Heerlen kerkelijk losgemaakt van de Sint Laurentiuskerk in Voerendaal en werd de Sint Pancratiusparochie opgericht. De bouw van de kerk moet omstreeks deze tijd zijn begonnen.

In de periode 1649-1830 maakten de rooms-katholieken en de protestanten gezamenlijk gebruik van het kerkgebouw, totdat hier in 1830 een einde aan kwam onder invloed van de Belgische Opstand. De protestanten werd de toegang ontzegd en zij moesten vanaf toen gebruikmaken van een eigen kerkgebouw.

Door de eeuwen heen is er veel verbouwd en bijgebouwd. Het meest ingrijpend was een vergroting in 1901-1903, ontworpen door de architect Jos Cuypers. Hierbij moest het neogotische koor uit 1863 wijken voor een transept met vieringtoren en een nieuw koor, alles in neoromaanse stijl.

Tijdens de Tweede Wereldoorlog liep de kerk schade op die onder leiding van architect Frits Peutz werd hersteld. In 1961 werd aan de zuidzijde van de kerk een sacristie en een doopkapel bijgebouwd. In 2009 en 2010 vond nog een grote restauratie plaats van het gehele interieur.

In de kerk is veel bijzondere kunst aanwezig zoals Maria met Kind uit 1400 en gebrandschilderde ramen van veel recentere datum.

Foto's

Eigenschappen

Bouwjaar:
12e eeuw
Architect:
Onbekend / Restauratie: 1901-1903 (J. Cuypers)
Huidige functie:
Kerk
Monumentnr:
21228

Locatie